Page 41 - 12

CHƯƠNG I

sự giản dị cổ truyền; không thể ngay lập tức, mà từng bước,

kiên nhẫn, mỗi người hãy làm gương…”

Đây là nền tảng trong tư tưởng Gandhi — và nó thật

nghiêm trọng. Nó giả định sự phủ nhận Tiến bộ và gần như
cả khoa học phương Tây. Niềm tin “thời Trung cổ” này có

nguy cơ va chạm dữ dội với sự bùng nổ của tinh thần nhân

loại hiện đại và bị nghiền nát. Nhưng, cần nói chính xác
hơn: không phải “tinh thần nhân loại”, mà là “một tinh

thần nhân loại.” Bởi nếu ta tin vào sự thống nhất hài hòa

của tinh thần vũ trụ, thì nó được dệt nên bởi nhiều tiếng nói
khác nhau, mỗi tiếng nói đi theo một phần riêng. Phương

Tây trẻ trung, bị cuốn theo nhịp điệu của chính mình,
thường quên rằng nó không phải lúc nào cũng là nhạc

trưởng, rằng quy luật tiến bộ của nó phải trải qua những
khoảng che khuất, những vận động ngược chiều, những

khởi đầu lại; rằng lịch sử “nền văn minh nhân loại” thực

chất là lịch sử các nền văn minh. Và nếu trong mỗi nền văn
minh có thể nhận ra một tiến bộ — biến đổi, đứt đoạn, hỗn

loạn, đôi khi gián đoạn — thì hoàn toàn không thể khẳng
định có một tiến bộ tuyến tính từ nền văn minh này sang

nền văn minh khác.

39