Page 36 - 12
P. 36
CHƯƠNG I
“Cuộc chiến vừa qua đã phơi bày bản chất tà ác của
nền văn minh đang thống trị châu Âu. Nhân danh đức hạnh,
tất cả các quy luật đạo đức cộng đồng đã bị những kẻ chiến
thắng chà đạp. Không một lời dối trá nào bị coi là quá hèn
hạ để không thể dùng đến. Đằng sau mọi tội ác, động cơ
đều là vật chất thô thiển… Châu Âu không còn là Kitô giáo
nữa. Nó tôn thờ Mammon…”
Những suy nghĩ như thế, trong năm năm qua, đã được
lặp lại hàng chục lần ở Ấn Độ và Nhật Bản. Ngay cả những
người thận trọng đến mức không nói ra thành lời, nay cũng
đã khắc sâu niềm tin ấy. Đó không phải là hệ quả nhỏ nhất
của chiến thắng kiểu Pyrrhus năm 1918.
Nhưng Gandhi đã không đợi đến năm 1914 mới nhận
ra bản chất thật của nền văn minh. Nó đã tự bộc lộ trước
mắt ông, không che giấu, trong suốt hai mươi năm ở Nam
Phi. Và trong Tự trị Ấn Độ (1908), ông đã thẳng thừng tố
cáo “Nền văn minh hiện đại” là “cái ác lớn”.
Theo Gandhi, “nền văn minh” chỉ là một cái tên. theo
lối nói của Ấn Độ giáo, là Thời đen tối — thời đại của u mê.
Nó biến của cải vật chất thành mục tiêu duy nhất của đời
sống. Nó không quan tâm đến của cải tinh thần. Nó khiến
34
