Page 24 - 12

CHƯƠNG I

Sadhu” (những ẩn sĩ, thánh nhân mộ đạo). Vị học giả này

thậm chí tuyên bố sẵn sàng hy sinh cả chân lý vì tự do của
đất nước. Và con người chính trực, với đời sống trong sạch

không tì vết ấy, cũng không ngần ngại nói rằng: “Trong

chính trị, mọi thứ đều chính đáng.”

Người ta có thể nghĩ rằng, giữa một nhân cách như vậy

và những kẻ độc tài ở Moscow, có thể nảy sinh sự tương
đồng tư tưởng. Nhưng Gandhi lại hoàn toàn khác biệt.

Những cuộc thảo luận giữa Tilak và Gandhi — dẫu thấm

đẫm sự kính trọng lẫn nhau — chỉ càng làm rõ sự đối lập
trong phương pháp: nơi hai con người chân thành tuyệt đối,

hành động của họ được đúc theo khuôn mẫu của tư tưởng;
và sự đối lập ấy chính là sự khác biệt căn bản trong mệnh

lệnh tinh thần chi phối cuộc đời họ.

Đối lập với Tilak, Gandhi tuyên bố rằng, nếu buộc phải

lựa chọn, ông sẽ hy sinh tự do để giữ lấy chân lý.

Và dẫu cho lòng yêu nước có sùng đạo đến đâu, ông
vẫn đặt tôn giáo của mình cao hơn cả Tổ quốc:

“Tôi kết hôn với Ấn Độ, tôi nợ đất nước này tất cả. Tôi
tin rằng Ấn Độ mang một sứ mệnh. Nếu đất nước chùn bước

trước sứ mệnh ấy, đó sẽ là giờ phút thử thách đối với tôi và

22