Page 19 - 12
P. 19
CHƯƠNG I
tất cả hướng tới yêu sách Swarâj (Tự trị). Song, họ bất đồng
về nội dung: có người chấp nhận hợp tác với Anh; có người
đòi trục xuất Âu châu khỏi Ấn; có người lấy Canada và Nam
Phi làm mẫu; kẻ khác lại nhìn về Nhật Bản.
Gandhi mang đến một giải pháp riêng: ít chính trị hơn,
nhiều tôn giáo hơn, nhưng tận căn lại triệt để hơn tất cả (Tự
trị Ấn Độ). Tuy nhiên, để điều chỉnh phù hợp thực tế,
Gandhi vẫn thiếu hiểu biết cặn kẽ về bối cảnh trong nước:
ông đã xa quê hai mươi ba năm. Vì thế, ông trầm tư suy
ngẫm và quan sát.
Lúc ấy, ông chưa hề nghĩ đến việc chống lại Đế quốc.
Khi Thế chiến bùng nổ năm 1914, ông sang Anh để lập một
đội cứu thương. “Tôi thành thật tin rằng — ông viết năm
1921 — mình là một công dân của Đế quốc.” Ông sẽ nhắc
lại điều này nhiều lần trong các thư năm 1920 gửi đến người
Anh ở Ấn Độ:
Gandhi lúc ấy còn rất xa mới nghĩ đến việc chống lại
Đế quốc. Khi Thế chiến bùng nổ năm 1914, ông sang Anh
để thành lập một đội cứu thương. “Tôi thành thật tin rằng
— ông viết năm 1921 — mình là một công dân của Đế
17

