Page 18 - 12

CHƯƠNG I

hết mọi điểm. Năm 1914, một đạo luật bãi bỏ thuế ba bảng

Anh và trao quyền tự do cư trú ở Natal cho tất cả người Ấn
chọn ở lại với tư cách lao động tự do. Sau hai mươi năm hy

sinh, Phong trào Bất bạo động đã chiến thắng.

Gandhi trở về Ấn Độ với uy tín của một lãnh tụ.

Phong trào độc lập dân tộc đã manh nha từ đầu thế kỷ.

Khoảng ba mươi năm trước, Đại hội Dân tộc Ấn Độ được
thành lập bởi một số người Anh sáng suốt như A. O. Hume

và Sir William Wedderburn — những người theo chủ nghĩa
tự do Victoria, giữ cho tổ chức trong nhiều năm mang tính

“trung thành”, tìm cách dung hòa lợi ích Ấn Độ với quyền

bá chủ của Anh. Chiến thắng của Nhật Bản trước Nga
(1905) đã khơi dậy niềm tự hào Á châu, còn những hành

động khiêu khích của Lord Curzon đã làm tổn thương tinh
thần yêu nước Ấn.

Trong nội bộ Đại hội, một phe cực đoan đã hình thành,

với chủ nghĩa dân tộc hiếu chiến được hưởng ứng rộng rãi.
Tuy vậy, cho đến Thế chiến thứ nhất, đảng lập hiến cũ vẫn

còn chịu ảnh hưởng của J. H. Gokhale⁶ — một người yêu
nước chân thành, nhưng vẫn trung thành với Anh. Lúc này,

tình cảm dân tộc đã thấm vào Hội đồng đại diện Ấn, dẫn dắt

16