Page 6 - 9

I - Lời tựa thứ nhất

Vâng, cứ tự nhiên. Nhưng tôi phải báo trước: chuyện của tôi

không hẳn như vậy. Tôi hoàn toàn có thể dựng ở đây một cây gia
phả, chứng minh rằng tôi không chỉ biết cha mẹ mình, mà còn
biết cả tổ tiên cùng những việc làm của họ qua bao đời — không

phải tất cả đều đáng khen ngợi.

Thế thì sao?

Đây mới phải nói: trường hợp của tôi còn lạ lùng hơn nhiều;

lạ và khác đến mức tôi buộc phải tự mình kể lại.

Trong khoảng hai năm, tôi không rõ mình là kẻ săn chuột

hay người giữ sách trong thư viện mà Đức ông Boccamazza đã
để lại cho thị trấn từ năm 1803, khi ngài qua đời. Hẳn Đức ông
này chẳng hiểu gì về tính nết người đồng hương; hoặc cũng có

thể ông tin rằng món quà ấy, theo thời gian và tiện lợi, sẽ khơi
dậy tình yêu học hỏi. Cho đến nay, tôi có thể làm chứng, điều đó
chưa từng xảy ra. Và tôi nói thế, là để ca ngợi dân làng tôi.

Thực tế, thị trấn tỏ ra ít biết ơn Đức ông Boccamazza đến
mức chẳng thèm dựng nổi cho ngài một bức tượng bán thân. Sách

vở của ngài thì bị chất đống nhiều năm trong một nhà kho rộng
và ẩm mốc, rồi sau đó được chuyển đi — thử tưởng tượng xem
trong tình trạng nào — để nhốt trong nhà thờ nhỏ hẻo lánh Santa

Maria Liberale, vốn không hiểu vì cớ gì đã bị bỏ hoang. Tại đó,
chẳng buồn phân loại, người ta giao số sách ấy cho một kẻ vô
công rỗi nghề được che chở, với danh nghĩa ân huệ, một công

6